Flowmeters kalibreren voor nauwkeurig meten: óók in de installatie

Waarom zouden we onze flowmeters laten kalibreren?

Blog

Flowmeters kalibreren voor nauwkeurig meten: óók in de installatie

 

Onlangs spraken mijn collega en ik afzonderlijk van elkaar twee grote productiebedrijven in de (petro)chemie. En allebei hadden ze een soortgelijke vraag:

“Waarom zouden we onze flowmeters laten kalibreren? Ze blijven gewoon in de installatie zitten, en we doen van buitenaf regelmatig een check.”

 

Een logische vraag. Zeker in omgevingen waar het stilleggen van installaties niet vanzelfsprekend is, wil je kalibratie alleen uitvoeren als het écht wat toevoegt. Maar juist in zulke kritieke omgevingen is de kwaliteit van je metingen van groot belang. Daarom is het goed om het verschil tussen een functionele check en een kalibratie toe te lichten.

Meer weten over onze diensten?

Onze experts staan voor je klaar.

Marcel van Est
Senior sales engineer

vsl@vsl.nl

Een check is géén kalibratie

Een functionele controle zoals remote diagnostics en/of visuele inspectie geeft je een eerste indruk. Werkt de meter nog? Is er geen groot defect? Maar het vertelt je niet hoe nauwkeurig de meter is en in welke mate de gemeten waarden zijn gaan afwijken over tijd.

Een kalibratie gaat verder. Dan wordt de flowmeter onder gecontroleerde, reproduceerbare omstandigheden vergeleken met een referentiestandaard. Je krijgt:

  • Inzicht in de daadwerkelijke afwijking: Bij grote flowvolumes leidt nauwkeurige verrekening (custody transfer) tot minder discussies en direct financieel effect, omdat de gemeten waarden aantoonbaar kloppen. Daarnaast zorgt het voor veiligere en efficiëntere processturing: regelaars en alarmgrenzen baseer je op wat je werkelijk meet, waardoor je energie en grondstoffen bespaart en risico’s verlaagt.
  • Meetonzekerheid die je kunt meenemen in kwaliteits- of procesanalyses: Bijvoorbeeld in massabalansen, SPC/CPK en reconciliaties; zo weet je of verschillen in flow echte procesveranderingen zijn of binnen de onzekerheid van het meten vallen.
  • Traceerbare resultaten naar internationale standaarden (bijvoorbeeld SI-eenheden): Je resultaten zijn herleidbaar via een ononderbroken kalibratieketen naar SI‑eenheden, wat zorgt voor vergelijkbaarheid van metingen, juridische verdedigbaarheid en soepelere audits.
  • Onderbouwing richting auditors, certificerende instanties of afnemers: Met een actueel en compleet kalibratiecertificaat onderbouw je dat je meetproces onder controle is. Dat voorkomt non-conformiteit, verkleint discussies over leverhoeveelheden en ondersteunt compliance in safety‑ en verrekeningskritische toepassingen.

Waarom dit zo belangrijk is voor productiebedrijven?

In de (petro)chemische industrie worden flowmetingen gebruikt voor procescontrole, veiligheid én verrekening van productstromen. Een kleine afwijking in de meting kan grote gevolgen hebben voor opbrengst, kwaliteit of compliance. Denk aan directe financiële verschillen bij custody transfer, te late of verkeerde ingrepen van regelaars en interlocks, en hogere energie‑ en onderhoudskosten doordat assets buiten hun optimale werkpunt draaien. Kalibratie is dan geen luxe, maar een voorwaarde voor betrouwbaar opereren.

Hoe vaak moet je kalibreren?

Een veelgebruikte richtlijn is eens per jaar, maar dat is geen absolute norm. De juiste frequentie hangt af van onder andere:

  • Het type flowmeter: Mechanisch gevoeligere meters moet je regelmatig kalibreren, zeker als abrasieve media wordt gebruikt of sprake is van veel fouling. Coriolis‑ en elektromagnetische flowmeters zijn doorgaans stabieler en kunnen langere intervallen hanteren, mits de installatie en het medium stabiel en schoon zijn. Ultrasone en thermische massa flowmeters zijn gevoeliger voor afwijkingen door installatiegebruik en vervuiling. Daarom moet je de kalibratiefrequentie risicogestuurd afstemmen op het proces en op de trenddata uit de flowmetingen.
  • De belasting en omgeving: Hoe zwaarder de servicecondities (bijvoorbeeld qua temperatuur, druk of vervuiling), hoe groter de kans op drift in de gemeten waarden. In ruwe service-omgevingen moet je de kalibratie-interval verkorten en tussentijdse proceschecks uitvoeren om de accuratesse van metingen te borgen.
  • De impact van een foutieve meting: De impact varieert van kwaliteitsverlies en onnodige stops tot veiligheidsrisico’s en financieel verlies bij verrekening. Hoe groter de impact, hoe korter de kalibratie-interval en hoe intensiever de benodigde trendmonitoring van flowdata.
  • Klant- of normeisen: Sommige ISO’s (zoals ISO 9001 of ISO/IEC 17025) vragen om aantoonbare beheersing en onderbouwing van je kalibratie-intervallen, geen vaste termijnen. Documenteer dus je keuze en herzie die periodiek op basis van meetdata en auditbevindingen.

Een risico-gebaseerde aanpak kan helpen om metingen kritisch te beoordelen en een effectief kalibratieplan op te stellen.

Meer dan een technische verplichting

Kalibratie is méér dan een technische verplichting. Het is een investering in betrouwbaarheid. In sectoren waar elk detail telt, wil je kunnen aantonen dat je cijfers kloppen. Checks zijn waardevol, maar alleen kalibratie maakt het écht meetbaar.

Meer weten? Onze experts hebben diepgaande kennis in flowmetingen en zijn lid van internationaal gerenommeerde werkgroepen, waaronder BIPM Working Group on Fluid Flow en EURAMET TC-Flow. Plan vandaag nog een consult in.